1912 Balkan harbi buhranı, yüzyıllarca vatan bellenen koca bir coğrafyanın elden çıkmasına neden olmuş, bu vaziyet karşısında sessiz kalamayan 190 tıbbiyeli Türk genci, Türk Ocaklarını kurmuştu. Bu Ocaklar, Kurtuluş Savaşımız esnasında büyük bir özveri ile çalışmış ve vatan müdafaasında daima ön cephede yer almıştı.
Ancak esas mücadele savaş yılları sonrasında başlayacaktı. 1923 senesinde Atatürk’ün telkini ile kurulan Ankara Türk Ocağı, Cumhuriyet ilkelerinin uygulanmasında ve hatta bizatihi o ilkelerin konulmasında önemli bir görev üstlendi. Öyle ki Ocağın açılış günü için dahi alelade bir gün değil, milli hâkimiyetin kurulduğu, millet meclisinin açıldığı gün, yani bugün 23 Nisantercih edilmişti.
Yani her 23 Nisan, Ankara Türk Ocaklılar için çifte bayramdır. Bu nedenle Ankara Ocaklılar, bu yıl 23 Nisan kutlamalarına İlk Meclis’te katılmak istedik. Ocaklılar saat 14:00’da Ulus Meydanı’ndaki Hakimiyet-i Milliye anıtında buluştular ve oradan ilk meclis binasına geçtiler. Kurtuluş Savaşı Müzesi olan meclis binası gezildikten sonra, Şube Başkanımız Türkan HACALOĞLU, meclis bahçesinde ocaklılara yönelik aşağıdaki konuşmalarını okudular:
“Bu gün 23 Nisan, Türk milletinin iradesini temsil eden Birinci Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı ve Türk halkının egemenliğiniilân ettiği gündür. Kutlu olsun. Büyük güçler, yüzyıllardır,Türk milletini bu kutsal vatanımızdan koparmak emelini beslemişlerdir. Birinci Cihan Savaşı’nda Osmanlı Devleti yenilince bu emellerine ulaşacağını vehmettiler.Ancak Türk milleti,var olmak ve yok olmak çizgisinde olduğunu biliyordu.Devletin başkenti başta olmak üzere,ülkenin dört bir tarafı işgal edilmişti.İşgalleri tanımayan Türk milleti, yer yer teşkilatlanıpdirenişe geçmişti. Direnişi hayata geçiren güçleri toparlayacak bir lidere ihtiyaç vardı.
Bu lider 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal Atatürk’idi. Atatürk, Millî Mücadele hareketini “Ya istiklâl ya ölüm” parolası ile başlatmıştı. Amasya’da yayınladığı genelge ile istiklâlin hangi yöntemle kazanılacağını da belirtmişti. Milletin kaderi gene milletin “azim ve kararı ile” belirlenecekti.
Erzurum ve Sivas’ta toplanan kongrelerde, verilen karar gereğince, Ankara’da bir meclis toplanacaktı. Çünkü vatanın parçalanmayacağını belirten “Millî Yemin”i kabul eden son Osmanlı Meclisi, müstevliler tarafından dağıtılmıştı.
23 Nisan 1920’de, Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi, Atatürk’ün önderliğinde toplandı. Böylece Türk milleti, Millî Mücadele’yi hukuken ve fiilen başlatmış oldu. Meclisin açılışı ile Türk millî devletinin temelleri de atılmış oldu.23 Nisan’da açılan meclis, Türk millî egemenliğinin, Türk millî iradesinin temsil yeri olmuştur. Bunun için bayram olarak kutlanmaktadır. İlk Meclisin yüklendiği sorumluluğu bugünkü temsilcilerimizin de aynı ciddiyetle yerine getirmesini beklemek biz vatandaşların hakkıdır.
Millî Mücadele’nin önderi ve lideri Atatürk,bu günün sadece Millî Egemenlik Bayramı olarak değil,aynı zamanda Çocuk Bayramı olarak kabul edilmesini sağlamıştır.Dünya’da çocuklarına bayram hediye eden ve bu bayramı bütün dünya ile paylaşan ilk ve tek ülke de Türkiye’dir. Çünkü büyük önderAtatürk’ün düşüncesinde çocuklar, milletin geleceğidir. Geleceğimiz olan Çocuklarımızı her türlü tehlikeden korumak, devlet olarak millet olarak borcumuzdur. Özellikle ülkemize, devletimize ve milletimize yönelik bölücü ve yıkıcı faaliyetler karşısında, her zamankinden daha fazla cumhuriyetimizin ilkelerine, birliğimize ve bütünlüğümüze sahip çıkma mecburiyetinde olduğumuz bir gerçektir.
Büyük Türk Milleti,
Türk Ocakları olarak burada bulunmamızın sebeplerinden biri “23 Nisan Çocuk Bayramı” Mustafa Kemal Paşa ve hükümetin de desteği ile 1929 yılında “Çocuk Haftası” adıyla yedi güne çıkarılmış ve kutlamalarda aktif rol Türk Ocaklarına verilmiş. Ankara ve İstanbul’un yanı sıra memleketin her tarafında özel merasimlerle kutlanmaya başlanmıştır. Onun içindir ki Türk Ocakları Ankara Şubesi olarak Atamızın hatırasına sahip çıktığımızın bir nişanesi olarak buradayız.Millî benliğimize ve millî devletimize sahip çıktığımız sürece millî bayram günlerimizi gururla anacağız.
Bu Büyük Bayramınız kutlu olsun.
Bu vesile ile Atatürk’ü, Millî Mücadele kahramanlarını, şehit ve gazilerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz.Onların kanları ve canları ile kurdukları Türk devletini ebediyete kadar koruyacağımıza söz veriyoruz.Muhtaç olduğumuz kudret damarlarımızdaki asil kanda mevcuttur.
NE MUTLU TÜRK’ÜM DİYENE!
Şube başkanımız Türkan HACALOĞLU’nun konuşmalarına ek olarak, 93 yıl önce Ankara Türk Ocağı’nın açılış töreninde ebedi başkanımız Hamdullah SUPHİ Beyin yaptıkları tarihi konuşmadan bir özete de aşağıda yer veriyoruz:
“Arkadaşlar
Bugün biz Ocaklılar, iki bayramı beraber idrak ediyoruz. Biri; asırlarca süren göçlerden, sayısız felâketlerden, başlarımızın üstünde atalar Ocağının parça parça yıkılmasından sonra, nihayet tarihimizin dirsek yaptığı, istikametini değiştirdiği bu hâkimiyeti milliye başlangıcına ermemiz dolayısıyladır. Bu 23 Nisan günü, yeni bir devrin başlangıcı, vaz geçmişliğin, muhaceretlerin nihayetidir.
İkinci bayramımız, Ocağımızın Ankara’da açılmasından dolayıdır. Bundan 11 sene evvel İstanbul’un bir köşesinde, Türk çocuklarını temsil ettiği fikrin bayrağı altında toplanmağa davet eden müessesemiz, feyz ile, büyük ve ilahî bir feyz ile inkişafa mazhar oldu.
Mütarekeden sonra İstanbul’da İngilizlerin, İzmir’de, Bursa’da Yunanlıların birer darbe ile dağıtmak istedikleri Ocaklar kararmadı, bilakis onların her kıvılcımı kendi başına bir Ocak oldu… Ve şimdi bu gün, hayat, ümit ve iman dolu bir gençlikle büyük fikir için çalışıp duruyorlar.
Arkadaşlar!
Etrafımızda fırtına ne yaman esiyor, ne korkunç esiyor. Aslâ sarsılmaz zannedilen yüzlerce, binlerce senenin teyidine mazhar, kudsiyet kazanmış ne kavi müesseseler, sapları çürümüş yapraklar gibi kopuyor, sürüklenip gidiyor… Şark nerede? Tabaka tabaka, toz haline gelmiş beşeriyetlerin vatanı olan ihtiyar Şark nerede? Kemik haline geçmiş ne kadar mevta varsa, hepsini dindarane saklayan Asya toprakları, bir zamandır çırpınma içinde, isyan içinde, putları deviren yumrukları havada, vuruyor, kırıyor ve yeniden kuruyor. Şark dalgın vaziyetinden çıkıyor, cihanın büyük cereyanları ortasına katılıyor, o da kımıldıyor, oda yürüyor, oda uğraşıyor.
Son mücadelemizde, Anadolu yaylaları üstünde, korkunç bir pehlivan gibi görünen bir fikir vardı. Efsanelerde her müşkülü yenen kahramanlar gibi, bu fikir, bu genç ve dinç fikir, kendi cinsinden olan rakip milliyet fikirlerde senelerce boğuştu. Bu fikir ilk imtihanını verdi ve bu gün muzafferdir.
Bugün kutsi hareminde toplandığımız Türk Ocağı mesuttur. Çünkü Türk Ocağı, bu gün namına devlet kurduğumuz halk ve millet fikirlerini, 11 senedir her vasıta ile neşr-ü telkin etmeyi kendine şiar edinmişti. Türk Ocakları, maddî vatanın olduğu kadar manevî vatanın da bekçisidir. Bu iki vatanımızdan manevî olanı, evvelkinden ziyade tahribe ve yağmaya uğramıştır. Biz, mazimizin bize en büyük yadigârı olan dilimizden başlayarak, şarkılarımıza, kelimelerimize, güzel sanatlarımıza, millî ahlakımıza, bizi Türk yapan bütün hususiyetlere alâkadarız. Onları teşhis etmekle, tespit etmekle vazifeliyiz. Çin yollarında, Afganistan ve Hint yollarında, İran, Irak ve Suriye yollarında, Mısır’da, Türk’ün ne kadar emeği, ne kadar göz nuru, ne kadar sanatı ve parası başkalarının hesabına geçmiş; başka medeniyetler namına kaydedilmiştir. Türkiye’de fen ile meşgul olanlar, Türk mâzisini arayanlar, şimdiye kadar bizden fazla başkaları idi. Türk Ocakları, bu mâziyi arıyor.
Arkadaşlar
Millet mücadelesi biterken, biz hepimiz en ihtiyarımızdan en gencimize kadar, kadın ve erkek, Ocağımızın bize telkin ettiği esaslara sadık, iman ve hak adamları olarak yan yana meydanda duruyoruz. Bu kadar felaketten, bu kadar buhrandan sonra, memleket bizi, kendi karşısında, tıpkı bundan beş sene evvel olduğu gibi, yan yana, baş başa beraber çalışırken görüyor. Şimdiden sonra da böyle, vazifenin bize çizdiği yolda hep beraber yürüyeceğiz.
Bütün kalbimle dilerim ki Türk tarihinin bu sayılı büyük gününde, açtığımız Ankara Ocağı Türk gençliği ve bütün Türk evlâdı için derin ve samimî bir kardeşlik yuvası olsun. Onun ısıtıcı ve uyandırıcı ışığı etrafında toplananlar, Türk Ocaklarının temiz ve şerefli mâzisine layık görünsünler. Biz bu temenni ve bu dua ile Ankara Ocağını açıyor ve Türk gençliğini onun kutsi mihrabı etrafında toplanmağa davet ediyoruz.”
23 Nisan 1923 Hamdullah SUPHİ…